Αρχαίο Θέρμο

Το Θέρμο είναι κωμόπολη της Αιτωλοακαρνανίας με επίσημο πληθυσμό 2.300 περίπου κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Είναι έδρα του ομώνυμου Δήμου με πληθυσμό 10.000 περίπου κατοίκων και είναι χτισμένο στα ορεινά της επαρχίας Τριχωνίδας, στα Ανατολικά της λίμνης Τριχωνίδας. Ο Δήμος, απέχει περί τα 32 χιλιόμετρα από το Αγρίνιο, είναι πολύ εκτεταμένος και περιλαμβάνει πολλά, ορεινά κυρίως χωριά.

Ο Αρχαίος Θέρμος, ο σημαντικότερος τόπος σ΄ολόκληρη την Αιτωλία, ήταν το διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του Κοινού των Αιτωλών (Αιτωλική Συμπολιτεία). Μάρτυρας της ιστορίας της, είναι ο Αρχαιολογικός Χώρος με το μεγάλο πλήθος από δημόσια κτήρια και ναούς. Ο Αρχαίος Θέρμος, βρισκόταν κατά τον Πολύβιο σε οροπέδιο, που το αποκαλεί "των Θερμίων πεδίον", ενώ τον ονομάζει επίσης και ακρόπολη όλων των Αιτωλών.

Κάθε χρόνο, τον Σεπτέμβριο, ελάμβαναν χώραν τα ΘΕΡΜΙΚΑ. Συγκεντρώνονταν στον Θέρμο οι εκπρόσωποι όλων των πόλεων της Αιτωλικής Συμπολιτείας και αποφάσιζαν για θέματα πολέμου, ειρήνης και συμμαχιών. Την ίδια περίοδο γινόντουσαν και οι αρχαιρεσίες των οργάνων της Συμπολιτείας. Το Ιερό, δεν είχε ισχυρά τείχη, αφού ήταν πρoσκυνηματικό κέντρο και ως εκ τούτου ήταν χώρος τον οποίο σέβονταν όλοι ανεξαιρέτως. Καταστράφηκε δύο φορές το 218 και το 206 π.Χ., από τον Φίλιππο Ε' τον Μακεδόνα, ο οποίος εκμεταλλευόμενος την απουσία του στρατού των Αιτωλών στη Θεσσαλία και θέλοντας να τους εκδικηθεί για τις αντιμακεδονικές τους θέσεις, κατέστρεψε το Αρχαίο Θέρμο, ενώ δεν σεβάστηκε ούτε αυτά του τα ιερά.

Στον Θέρμο υπήρχε ο μεγάλος ναός του "Θερμίου Απόλλωνα", ο ναός του "Λυσείου Απόλλωνα" και της "Αρτέμιδας". Άλλα κτίσματα και χώροι που υπήρχαν στο χώρο είναι οι τρείς στοές, Ανατολική, Δυτική και Νότια, το Βουλευτήριο, η Αρχαία κρήνη, η Αρχαία Αγορά, ενώ έχει βρεθεί και Προϊστορικός Οικισμός με ελλειψοειδή και τετράπλευρα κτήρια και δύο μέγαρα.