Δήμος Αμφιλοχίας
Η Αμφιλοχία είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Βάλτου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και η έδρα του ομώνυμου Δήμου. Η πόλη έχει έκταση 390.597 χιλ. στρέμματα και πληθυσμό 12.834. Ο Δήμος χαρακτηρίζεται ως ημιορεινός – ορεινός, δεδομένου ότι το 49% της έκτασής του είναι ορεινό και το 51% ημιορεινό. H Αμφιλοχία απέχει από την Αθήνα 314 χλμ. και αποτελεί κομβικό οδικό σημείο της Δυτικής Ελλάδας, αφού από την περιοχή διέρχονται όσοι κατευθύνονται οδικώς απ’ τη Νότια και Κεντρική Ελλάδα προς τα Ιωάννινα, την Κέρκυρα, τη Λευκάδα, την Άρτα. Διοικητικά o Δήμος ανήκει στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, όπου ανήκουν εκτός από το Νομό Αιτωλοακαρνανίας και οι Νομοί Αχαΐας και Ηλείας.
Στο video που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε μερικά από τα σημαντικότερα μέρη του Δήμου Αμφιλοχίας.
Μέχρι το 1907 η Αμφιλοχία ήταν γνωστή ως «Καρβασαράς», από το Τουρκικό «Καραβάν - Σεράι» που σημαίνει σταθμός καραβανιών. Η απελευθέρωση από τους Τούρκους ήρθε το 1829 ως συνοικισμός Καρβασαράς ενώ το 1836 αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα. Το 1907 μετονομάστηκε σε Αμφιλοχία και αναγνωρίστηκε ως Δήμος το 1946. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης εγκαταστάθηκαν στις παρυφές του όρους Πλατός, Δυτικό τμήμα της πόλης, ερχόμενοι λίγο πριν την επανάσταση του 1821, από το ερημωμένο σήμερα μεσαιωνικό χωριό της Αμβρακιάς, που βρίσκεται 2 χλμ. δυτικά από το βόρειο άκρο της λίμνης Αμβρακίας. Η Αμβρακιά καταστράφηκε το 1825.
Αμβρακιά
Το ερειπωμένο, σήμερα, χωριό Αμβρακιά χτίστηκε τον 9ο αι. π.Χ. από τους κατοίκους της Λιμναίας που μετοίκησαν στην περιοχή για να αποφύγουν τις συχνές πειρατικές επιδρομές. Η Αμβρακιά επί Τουρκοκρατίας ήταν η πρωτεύουσα του Καζά ή Βιλαέτι του Βάλτου.
Το 1684, η Αμβρακιά καθώς και ο ναός της Παναγίας της Αμβρακιώτισσας καταστράφηκαν από τον πασά της Άρτας. Η εκκλησία και το χωριό, ξαναχτίστηκαν μετά από 5 χρόνια, από τους κατοίκους που επέστρεψαν από τη Λιμναία. Το 1692 ο Γιουσούφ πασάς, σε μια επιδρομή του στον Βάλτο, νικήθηκε στην Αμβρακιά από τον Αναστάσιο Μεταξά, ανώτερο επιθεωρητή Ξηρομέρου και Βάλτου, κι έτσι σώθηκε το χωριό. Ο πρόκριτος Γιάννης Γεροθανάσης, ύψωσε το 1821 στην Αμβρακιά, τη σημαία της επανάστασης.
Η πρωτεύουσα του Καζά του Βάλτου εγκαταλείφθηκε οριστικά, μετά την πυρπόλησή της το 1826 από τους Τουρκαλβανούς, ως αντίποινα για την συμμετοχή των Αμβρακιωτών στις πολιορκίες του Μεσολογγίου. Ο ναός, όμως, της Παναγίας διασώθηκε και δεσπόζει έως σήμερα μεταξύ των ερειπίων. Στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, σώζεται ως τις μέρες μας η πέτρα όπου στεκόταν ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός όταν τον Ιούλιο το 1118 κήρυξε τον Θείο λόγο. Ο αείμνηστος πρόεδρος της Ιστορικής - Αρχαιολογικής Εταιρείας Αγρινίου, Θωμάς Μποκώρος, είχε αποκαλέσει την Αμβρακιά, τον Μυστρά της Ακαρνανίας.
Λιμναία
Η πόλη της Αμφιλοχίας συνδυάζει την πλούσια ιστορική κληρονομιά με τη σύγχρονη πολιτιστική δραστηριότητα. Τα εκπληκτικής αρχιτεκτονικής σωζόμενα τείχη της αρχαίας ακρόπολης της Λιμναίας, στα νοτιανατολικά της πόλης και σε απόσταση 2 χλμ. από το κέντρο, αποτελούν τις μαρτυρίες βέβαιης κατοίκησης και έντονης ανάπτυξης της περιοχής. Σ’ αυτήν αναφέρεται ο Θουκυδίδης, όταν αφηγείται τις επιχειρήσεις των Σπαρτιατών στην Δυτική Στερεά Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Εκείνη την εποχή η Λιμναία ήταν ακόμη ατείχιστη (429 π.Χ.). Οι επόμενες πληροφορίες από τον Πολύβιο το 251 π.Χ., όταν ο Φίλιππος ο Ε΄, πατέρας του Περσέα, εκστρατεύει κατά του Θέρμου και περνάει από την Λιμναία, η πόλις διαθέτει πλέον ισχυρό οχυρωματικό περίβολο. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και την Ενετοκρατία, το αρχαίο αυτό κάστρο κατοικείτο ενώ τον 14ο αιώνα ήταν γνωστό με την ονομασία Βάλτος και σ’ αυτόν αναφέρεται ο Ιωάννης Καντακουζηνός. Η ακρόπολη επικοινωνούσε με τη θάλασσα μέσω μίας υπόγειας διόδου μήκους 800μ. περίπου. Δυστυχώς, καταστράφηκε μερικώς τον Απρίλιο του 1944 κατά την διάρκεια βομβαρδισμού.
Αμφιλοχικό Άργος
Πρωτεύουσα του αρχαίου κράτους της Αμφιλοχίας ήταν το Αμφιλοχικό Άργος και βρισκόταν πάνω από το Ν.Α. τμήμα του Αμβρακικού κόλπου, στις όχθες του ποταμού Ινάχου. Κατά την μυθική παράδοση ήταν αποικία του Πελοποννησιακού Άργους, που ιδρύθηκε μετά την άλωση του Ιλίου από φυγάδες Αργείους υπο τον Αμφίλοχο, γιο του Αμφιαράου, ο οποίος έδωσε το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας του στην πόλη, ή από τον αδερφό του Αμφιλόχου Αλκμαίωνα. Πιθανώς όμως επειδή η πεδιάδα ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων παραθαλάσσια να καλείται Άργος και να κατοικήθηκε για πρώτη φορά από κατοίκους της γειτονικής Αμβρακίας, αποικίας των Κορινθίων.
Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Αμφίλοχοι και Ακαρνάνες με αρκετά στενές σχέσεις μεταξύ τους. Πιθανόν τότε να ορίστηκε να συνέρχονται σε κοινό δικαστήριο που έδρευε στις Όλπες, αρχαία πόλη κοντά στον σημερινό οικισμό Μπούκα, θέση Αγριλοβούνι, για την επίλυση των διαφορών τους. Οι γνώσεις για την ιστορία του Αμφιλοχικού Άργους και της Αμφιλοχίας κατά τον 4-ο και 3-ο αιώνα είναι λίγες.
Τους τελευταίους χρόνους του 3ου π.Χ. αιώνα οι Αργείοι μαζί με τους Αμφιλόχους ανήκουν στην Αιτωλική Συμμαχία. Γύρω στο 190 π.Χ. η Αμφιλοχία καταλαμβάνεται από τον Φίλλιπο τον Γ΄ αλλά το 189 π.Χ. απελευθερώνεται από τον στρατηγό των Αιτωλών Νίκανδρο και επανασυνδέεται με την Αιτωλική Συμμαχία. Οι Αργείοι και άλλοι Αμφίλοχοι παρέμειναν στην Αιτωλική Συμμαχία μέχρι το 167 π.Χ. Με την ίδρυση της Νικόπολης, από τον Οκταβιανό Αύγουστο - σε ανάμνηση της νίκης του το 31 π.Χ. στο Άκτιο - το Αμφιλοχικό Άργος παρακμάζει και ερημώνεται, αφού οι κάτοικοί του μετοίκησαν υποχρεωτικά στη νέα πόλη. Το Αμφιλοχικό Άργος προστατευόταν από ισχυρά τείχη ενισχυμένα με πύργους, ερείπια σώζονται σε πολλά σημεία, όπως στο λόφο της Λίμπας, όπου ο Leake τοποθετεί την Ακρόπολη της πόλης. Σώζονται επίσης αρκετά νομίσματα από το Αμφιλοχικό Άργος, που χρονολογούνται στον 4ο π.Χ. αιώνα και είναι στατήρες Κορινθιακού τύπου, με παράσταση Πήγασου.
Κρήνες
Αναφέρεται από τον Θουκυδίδη στην μάχη του Αμφιλοχικού Άργους το 426 π.Χ. Λόγω του στρατηγικού χαρακτήρα της θέσης τους, οι Κρήνες ίσως να ήταν μεγάλο στρατιωτικό παρατηρητήριο παρά οργανωμένη πόλη.
Μπελιχρηνιάσσα
4 χιλιόμετρα, περίπου, από την Κεχρινιά, στον δρόμο προς τον Κάναλο, υπήρχε μία ακόμα πόλη η Μπελιχρηνιάσσα. Στην περιοχή σώζονται τείχη ακρόπολης καθώς και κυκλική δεξαμενή, ενώ έξω από τα τείχη υπάρχουν πάρα πολλοί τάφοι.
Όλπεις
Στα δυτικά του Οικισμού της Μπούκας, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, περίπου, βρίσκεται ο λόφος των Όλπεων. Κατά τον Θουκυδίδη εκεί βρίσκονταν τα τειχισμένα δικαστήρια του κοινού των Ακαρνάνων.