Μυθολογία

Η Μυθολογία της Αιτωλοακαρνανίας διακρίνεται στη Μυθολογία των Αιτωλών και στη Μυθολογία των Ακαρνάνων.

Οι Αιτωλοί, δημιούργησαν τον επιλεγόμενο Αιτωλικό Μυθολογικό Κύκλο, με σπουδαιότερο ήρωα τον Μελέαγρο.

Είναι ο ενδοξότερος ήρωας των Αιτωλών, γνωστός από το περίφημο επεισόδιο του Καλυδώνιου κάπρου.
 

Άλλος μύθος είναι ο Μύθος της Διηάνειρας, αδελφής του Μελέαγρου, ο Μύθος της πάλης του Ηρακλή με τον Αχελώο, ο Μύθος του Τίτορμου, του ανθρώπου με την τεράστια μυϊκή δύναμη κ.α.

Ο Ηρακλής, όταν κατέβηκε στον Άδη, συνάντησε τον Μελέαγρο, τα κατορθώματα και η ανδρεία του οποίου είχαν ενθουσιάσει τον Ηρακλή. Ο Ηρακλής, ζήτησε απ΄ το Μελέαγρο να του ζητήσει μιά χάρη, την οποία θα υλοποιούσε όταν ανέβαινε στον επάνω κόσμο.

Ο Μελέαγρος ζήτησε απ΄ τον Ηρακλή, να επισκεφθεί την Καλυδώνα, να δεί την αδερφή του Διηάνειρα και να την παντρευτεί. Πράγματι ο Ηρακλής, επισκέφθηκε την Καλυδώνα, έμεινε έκθαμβος απ΄ την ομορφιά της Διηάνειρας και αποφάσισε να την παντρευτεί. Αναγκάστηκε όμως να παλέψει με τον Αχελώο, μία ποτάμια θεότητα, ο οποίος διεκδικούσε κι  αυτός τη Διηάνειρα. Τον Αχελώο νίκησε ο Ηρακλής μετά από την περίφημη πάλη τους, σπάζοντάς του το ένα κέρατο κι έτσι ο Ηρακλής τροπαιούχος, παντρεύτηκε την Διηάνειρα.

Ένας άλλος Μύθος, θέλει τον Ηρακλή να σκοτώνει τον κένταυρο Νέσσο, όταν αυτός προσπάθησε να αρπάξει τη Διηάνειρα, στο πέρασμά της από τον Εύηνο ποταμό.

Από τις θεότητες, οι Αιτωλοί λάτρεψαν κυρίως τον Απόλλωνα, - Θέρμιος Απόλλων -, την Άρτεμη, - Άρτεμις Λαφρία -, αλλά και τον Ασκληπιό, όπως συνάγεται από την πρόσφατη ανακάλυψη Ασκληπιείου στη Γαβαλού Μακρυνείας.

Οι Ακαρνάνες λάτρεψαν κυρίως τον Δία, όπως μαρτυρούν τα εντυπωσιακά ερείπια του Στρατίου Διός στη Στράτο  και του Διός Καραού στον Αστακό.

Επίσης τιμούσαν τον Απόλλωνα, του οποίου υπήρχε ναός στο Άκτιο, όπου τελούνταν γυμνικοί αγώνες, τα Άκτια, και στην Αλυζία, όπου του είχαν αφιερωμένο τέμενος και τον προσονόμαζαν Λόξιον.

Λάτρευαν επίσης τον Ασκληπιό και την Υγεία, όπως μαρτυρεί το περίφημο ανάγλυφο στο Καστρί, τον Ηρακλή και τον Αχελώο.

 Ο μεγάλος ποταμός, ο Αχελώος, φυσικό σύνορο των Αιτωλών και των Ακαρνάνων, ήταν θεότητα που την λάτρευαν και οι δύο λαοί.

Εικονίζεται σε νομίσματα και ειδώλια, άλλοτε σαν δράκοντας και άλλοτε σαν ταύρος, με ανθρώπινη κεφαλή, γενειοφόρος και κερασφόρος και στις δύο παραστάσεις.